Według Światowej Organizacji Zdrowia, z depresją zmaga się ponad 350 mln ludzi, co czyni ją jednym z najpoważniejszych problemów zdrowotnych. Celem kampanii „Depresja. Rozumiesz – Pomagasz” jest edukacja społeczeństwa i walka ze stygmatyzacją osób cierpiących na depresję. Rokrocznie 23 lutego przypada Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją.
Zaburzenia depresyjne zdiagnozowano u ponad 5 proc. Polaków, a objawy depresyjne pojawiają się nawet u 32 proc. osób w wieku 13-17 lat. Liczba osób doświadczających zaburzeń depresyjnych, które nie szukają pomocy specjalistów i nie zostały zdiagnozowane, jest o wiele wyższa.
Jak rozpoznać depresję?
Depresja należy do grupy zaburzeń afektywnych, czyli zaburzeń nastroju. Niektórzy pacjenci cierpią na depresję przewlekłą, podczas której objawy stale się nasilają, u innych ma ona charakter nawracający – z epizodami o różnym nasileniu.
Osoba cierpiąca na depresję ma następujące objawy:
- odczuwa obniżenie nastroju i przeżywania;
- stopniowo traci radość życia – przestają ją cieszyć rzeczy, które do tej pory sprawiały jej przyjemność, natomiast zaczyna dominować smutek i pustka;
- towarzyszy jej uczucie zobojętnienia, brak odczuwania przyjemności z dotychczasowych zainteresowań, brak ochoty na jakiekolwiek działanie;
- pojawiają się wahania nastroju – obniżona kontrola nad emocjami, częsty płacz lub odwrotnie – wzmożona impulsywność.
U chorych w głębokiej depresji mogą się pojawić problemy w codziennym funkcjonowaniu– kłopoty ze wstaniem z łóżka, ubraniem się czy pójściem do pracy. Relacje z rodziną i bliskimi zostają zaburzone, ponieważ osoba zmagająca się z depresją nie jest w stanie racjonalnie wytłumaczyć, dlaczego najprostsze czynności sprawiają jej trudność, przestaje zabiegać o uwagę i nie poświęca czasu innym.
Depresja to nie tylko niechęć do życia, poczucie bezsensu, bezsilności i beznadziei, ale także zaniżona samoocena i umniejszanie swoich dokonań. W obrazie klinicznym często pojawiają się zaburzenia snu, brak apetytu oraz lęk, którego chory nie jest w stanie określić.
Depresja nie zawsze jednak objawia się obniżonym nastrojem i przygnębieniem – chory może przybierać maski, które utrudniają zdiagnozowanie choroby.
Psychoterapia i terapia lekowa
Ponad 65 proc. Polaków deklaruje, że zauważyło oznaki depresji u kogoś ze swojego otoczenia. Wciąż nie umiemy jednak swobodnie rozmawiać o tej chorobie, a 81 proc. badanych twierdzi, że depresja jest chorobą wstydliwą i nie należy się z nią afiszować.
Osoby cierpiące na zaburzenia depresyjne z obawy przed stygmatyzacją nie podejmują próby sięgnięcia po pomoc. Nieleczona depresja sprawia, że objawy się pogłębiają, niosąc zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia,jeśli towarzyszą im myśli samobójcze.
Wczesna diagnoza zwiększa szansę na wyleczenie. Przy depresji o łagodnym nasileniu często wystarcza psychoterapia, a wtedy lekarz może podjąć decyzję o niesięganiu po środki farmakologiczne. Jeśli konieczna jest także terapia lekowa, specjalista w taki sposób dobiera właściwy środek i dawkę, aby terapia była bezpieczna, a leki nie powodowały uzależnienia.
Młodzież w grupie wysokiego ryzyka
U młodych osób depresję mogą nasialć trudności związane z procesem kształtowania się tożsamości i kryzys rozwoju osobowości. W przypadku młodzieży choroba ma często niestereotypowy przebieg – objawy to m.in. zaburzenia koncentracji, rozdrażnienie, zmęczenie, złe samopoczucie fizyczne, niskie poczucie własnej wartości, izolowanie się i zachowania autodestrukcyjne. Symptomy te są przypisywane trudom okresu dojrzewania i przez to bagatelizowane.
Depresja. Rozumiesz – Pomagasz
Oprócz rodziców, osobami, które mogą zauważyć u młodej osoby symptomy depresji, są nauczyciele. W ramach kampanii Ministerstwa Zdrowia „Depresja. Rozumiesz – Pomagasz” przygotowano materiały, które mają pogłębić wiedzę nauczycieli o depresji i przygotować ich do rozmowy z uczniami na ten temat. Do dyspozycji pedagogów oddano „Poradnik edukatora”, przewodnik metodyczny scenariusz lekcji oraz karty pracy dla uczniów.
Nauczyciele szkół średnich znajdą w poradniku wiedzę na temat depresji młodzieńczej na takim poziomie, który pozwoli im prowadzić zajęcia psychoedukacyjne dotyczące profilaktyki tej choroby. Publikacja zawiera także opis modelowej interwencji, którą można zastosować w razie podejrzenia u uczniów problemów natury emocjonalnej.
Całość materiałów została przygotowana tak, aby ich forma i treść były jak najbardziej zrozumiałe dla nauczycieli, co ułatwi im prowadzenie zajęć z zakresu tej tematyki. Zadbano jednocześnie o to, aby metody i formy pracy były atrakcyjne dla młodych odbiorców. Scenariusz lekcji został przygotowany w taki sposób, aby mogli go prowadzić wychowawcy klas, pedagodzy i psycholodzy szkolni. Zajęcia trwają dwie godziny lekcyjne i mają formę warsztatową.
Red. (źródło: gov.pl/web/zdrowie)
