Jak wynika z najnowszego raportu firmy badawczej PMR, w latach 2017-2022 rynek farmaceutyczny w Polsce (segment apteczny) będzie rozwijał się w tempie średnio 5 proc. rocznie. Pozytywnie na rozwój rynku wpływać będą m.in. czynniki epidemiologiczne oraz dodawanie kolejnych substancji do Programu 75+.
W ciągu pierwszych 9 miesięcy 2017 r. segment leków refundowanych rozwijał się szybciej niż segment nierefundowanych leków na receptę, co było odwróceniem trendu z 2016 r. Wynikało to z niskiej bazy z poprzedniego roku i kontynuacji wzrostu sprzedaży leków, które otrzymały pozytywne decyzje refundacyjne w ciągu ostatnich dwóch lat, a także poszerzania listy substancji w ramach Programu 75+.
Leki krwiotwórcze i hormonalne liderem wzrostu
Negatywnie na segment leków refundowanych wpływał fakt kolejnego przesunięcia substancji do segmentu szpitalnego (produkty zawierające pegfilgrastim i lipegfilgrastim) oraz obniżki ceny za sprawą wejścia na listy leków refundowanych pierwszego odpowiednika leku zawierającego goserelin.
PMR prognozuje, że w latach 2017-2022 średnioroczna stopa wzrostu rynku aptecznego wyniesie ok. 5 proc. Motorami rozwoju rynku będą takie kategorie jak leki stosowane w chorobach krwi i układu krwiotwórczego, leki hormonalne czy też leki na układ oddechowy. W dłuższej perspektywie czasowej PMR spodziewa się również wzrostu cen leków, co będzie wynikało z ograniczenia rozwoju sieci aptecznych poprzez tzw. ustawę apteka dla aptekarza (sieci oferują leki w niższych cenach).
Polityka refundacyjna państwa w segmencie aptecznym skoncentrowana jest na lekach generycznych, co może mieć z kolei negatywny wpływ na dynamikę rynku (znaczące spadki cen po wprowadzeniach leków generycznych na listy refundacyjne, których nie zrównoważy wzrost wolumenu sprzedaży).
Zmiany prawne uporządkują rynek
Najbliższe lata w Polsce mogą upłynąć pod znakiem kolejnych reform rynku farmaceutycznego. W 2018 r. ma wejść w życie oczekiwana przez branżę nowelizacja ustawy refundacyjnej, która ma wprowadzić zmiany zwłaszcza w zakresie mechanizmu pay-back, leków biopodobnych, terapii „końca życia”, refundacyjnego trybu rozwojowego (firmy w zamian za dokonane inwestycje miałyby dostęp do szybkiego trybu refundacji leków) oraz leków sierocych.
W Ministerstwie Zdrowia trwają również prace nad ustawą o badaniach klinicznych (do tej pory kwestie badań uregulowane były w ramach ustawy Prawo farmaceutyczne). Planowane zmiany obejmują m.in. zniesienie obowiązku dostarczania umów pomiędzy sponsorem i badaczem oraz ośrodkiem badawczym wraz z wnioskiem o rozpoczęcie badania klinicznego, bardziej przejrzyste przepisy dotyczące podziału obowiązków sponsora badań i NFZ w zakresie finansowania świadczeń opieki zdrowotnej, a także bardziej korzystne formy ubezpieczenia i odszkodowania dla pacjentów uczestniczących w badaniach.
Niezależnie od tego, w Polsce zostanie również implementowane – najprawdopodobniej w 2019 r. – rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady, które ma wprowadzić jednolitą procedurę uzyskiwania pozwolenia na badanie kliniczne we wszystkich krajach UE.
Oprócz nowelizacji wyżej wymienionych ustaw, Ministerstwo Zdrowia pracuje również nad kilkoma ramowymi dokumentami o charakterze ogólnym. Jednym z nich jest „Polityka lekowa państwa”, który ma określać priorytety dla gospodarki lekami w Polsce na najbliższe lata, a co za tym idzie, może np. determinować plany inwestycyjne firm farmaceutycznych w Polsce na najbliższe lata. Finalizowane są również prace nad Narodowym Planem Chorób Rzadkich, który ma m.in. wprowadzić zmiany w ocenie wniosków refundacyjnych dla leków sierocych.
Źródło: raport PMR pt. Rynek farmaceutyczny i ochrony zdrowia w Polsce 2017. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2017-2022
