„Medykami” określano wszystkich, którzy w czasie walk wykonywali zadania lekarzy, pielęgniarek, sanitariuszek, farmaceutów i weterynarzy. Szacuje się, że w Powstaniu Warszawskim brało udział 1210 lekarzy i ok. 6800 pielęgniarek i sanitariuszek.
Służby medyczne pracowały w 225 szpitalach, w około 120 jednostkach polowych i ponad 200 punktach opatrunkowych. Sanitariuszki działały także w patrolach sanitarnych przydzielonych do poszczególnych oddziałów.
Mimo ekstremalnie trudnych warunków, powstańczy medycy robili co mogli, żeby pomóc ofiarom walk. Prof. dr Jerzy Szulc w opracowaniu „Szpitale powstańcze południowej części Żoliborza” podaje, że w ciągu dwóch miesięcy zespół operacyjny szpitala nr 100 na Żoliborzu wykonał 780 operacji, przy bardzo niskiej śmiertelności pacjentów. Spośród rannych z postrzałami jamy brzusznej przeżyła ponad połowa, a samych powikłań było bardzo niewiele, biorąc pod uwagę warunki, w jakich wykonywano operacje.
W Powstaniu uczestniczyli lekarze różnych specjalności. Najcenniejsze umiejętności posiadali chirurdzy, ale pomocy udzielali wszyscy lekarze, dlatego służbę pełnili również interniści, pediatrzy, okuliści, położnicy i ginekolodzy, laryngolodzy, neurolodzy, psychiatrzy, radiolodzy, ftyzjatrzy, anatomowie i anatomopatolodzy, a także epidemiolodzy i bakteriolodzy. Medycy ratujący warszawiaków i opatrujący rannych musieli także wykonywać swoje codzienne obowiązki, niewynikające z prowadzonych działań zbrojnych. Większość dzieci urodzonych w trakcie Powstania Warszawskiego udawało się utrzymać przy życiu.
Red. (źródło: gov.pl/zdrowie)
