Ciężkie odczyny poszczepienne, czyli zagrażające życiu i wymagające hospitalizacji, występują bardzo rzadko. Stanowią 0,3 proc. wszystkich zarejestrowanych w danym roku. Co roku w Polsce rejestrujemy średnio od 2 do 3 tys. Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych, z czego od 100 do 200 z nich to poważne.
Ciężkie odczyny poszczepienne statystycznie stanowią około 0,3 proc. wszystkich zarejestrowanych w danym roku przypadków Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych (NOP). Badania pokazują, iż ciężki NOP, jakim jest reakcja anafilaktyczna, występuje od 1 do 3 razy na 1 mln podanych dawek szczepionki.
Niepożądane Odczyny Poszczepienne mogą wystąpić do 4 tygodni po iniekcji. Z wyjątkiem szczepionki przeciw gruźlicy (BCG) podawanej przed wyjściem noworodka ze szpitala. Do niepożądanej reakcji może dość wówczas nawet do roku po podaniu preparatu. Kwalifikuje się je, według rozporządzania ministra zdrowia, jako ciężkie, poważne oraz łagodne.
Ciężki NOP to, zgodnie z przepisami, taki niepożądany odczyn poszczepienny, który zagraża życiu. Może wymagać hospitalizacji w celu ratowania zdrowia oraz prowadzić do trwałego ubytku sprawności fizycznej lub umysłowej, a nawet kończyć się śmiercią.
Poważny NOP to taki, który charakteryzuje się dużym nasileniem objawów. Są to: znaczny obrzęk kończyny, silne jej zaczerwienienie, wysoka gorączka. Zwykle nie wymaga on jednak hospitalizacji, nie prowadzi do trwałego uszczerbku dla zdrowia, nie stanowi zagrożenia dla życia.
Łagodny NOP nie ma szczególnego nasilenia. Związany jest z miejscowym obrzękiem kończyny, silnym miejscowym zaczerwienieniem i gorączką.
Niepożądane odczyny poszczepienne
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego Państwowego Zakładu Higieny podaje, że niepożądane odczyny poszczepienne zależą od rodzaju szczepionki:
- reakcje miejscowe, czyli zaczerwienienie w miejscu wkłucia, występują z częstością 1 na 10 podanych dawek po podaniu szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR);
- drgawki gorączkowe występują z częstością 1 na 2250 podanych dawek szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP) z całymi komórkami krztuśca;
- drgawki gorączkowe występują z częstością 1 na 20 tys. podanych dawek szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTaP) z bezkomórkowym składnikiem krztuśca.
Klasyfikacje NOP różni się też między krajami i zależy od instytucji monitorującej. W Niemczech gorączki po podaniu szczepionki nie monitoruje się, podczas gdy w Polsce może być zakwalifikowana jako NOP łagodny. Natomiast według Światowej Organizacji Zdrowia WHO, każdy NOP wymagający leczenia szpitalnego uznawany jest za NOP ciężki.
W Polsce lekarz, farmaceuta oraz pielęgniarka, którzy stwierdzili lub podejrzewają NOP u pacjenta, mają obowiązek zgłosić go w ciągu 24 godzin do właściwego powiatowego inspektora sanitarnego. Ma to na celu ustalenie związku przyczynowo-skutkowego między szczepieniem, a pojawiającymi się niepokojącymi objawami. Natomiast pacjenci, a w przypadku szczepień dzieci – rodzice, mogą zgłaszać tego typu przypadki do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Red. (źródło: PAP / zaszczepsiewiedza.pl)
