Odra do listopada zakaziła w Polsce 1488 osób, w porównaniu do 234 przypadków w tym samym czasie 2018 r. Według danych WHO, na świecie na chorobę tę w 2018 r. zmarło 140 tys. osób. Były to przede wszystkim dzieci do pięciu lat, w których przypadku odra pozostaje jednym z głównych zabójców.
Śmiertelne przypadki odry są spowodowane głównie powikłaniami choroby oraz zakażeniami bakteryjnymi – informuje Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. Kierownik Wojewódzkiej Poradni Szczepień i Centrum Szczepień w Krakowie, Danuta Jurkiewicz-Badacz, uważa, że odra to jedna z najgroźniejszych chorób wirusowych, a szczepienia są jedyną profilaktyką.
– Na odrę nie ma skutecznego lekarstwa, dostępne jest jedynie leczenie objawowe polegające przede wszystkim na podawaniu leków przeciwgorączkowych i nawadnianiu. Do szpitala trafiają dzieci nie tylko z powodu groźnych powikłań, ale również ciężkiego przebiegu choroby, czyli bardzo wysokiej gorączki i odwodnienia wynikającego z problemów z przyjmowaniem płynów i pokarmów – mówi Danuta Jurkiewicz-Badacz.
Do zakażenia odrą dochodzi drogą powietrzno-kropelkową. Wirusy dostają się do organizmu przez usta lub nos, a także przez spojówki. Po namnożeniu w błonach śluzowych przedostają się do różnych organów – skóry, nerek, żołądka, jelit, wątroby.
Zakaźność odry jest bardzo duża. Chory na odrę zaraża otoczenie przez 3 do 5 dni przed pojawieniem się wysypki i przez pierwsze 3 dni od jej wystąpienia. W pierwszej fazie rozwoju choroby, czyli na 2 do 4 dni przed wysypką, występują charakterystyczne objawy. Są to:
- ostry ból gardła,
- nieżyt nosa,
- gorączka,
- katar,
- zapalenie spojówek,
- suchy kaszel.
W drugiej fazie, od 10 do 12 dni od zakażenia, w jamie ustnej pojawiają się typowe dla odry białe wykwity otoczone czerwoną linią. Za uszami występuje czerwona grudkowa wysypka stopniowo obejmująca całą głowę, tułów i kończyny. Pojawia się także wysoka gorączka. Wypukłe grudki zlewają się w silnie swędzące białe plamy. Trzecia faza choroby to okres zdrowienia.
Jak wyjaśnia wirusolog prof. Włodzimierz Gut, osoby mające około 50 lat są najprawdopodobniej odporne. Przechorowały bowiem odrę w dzieciństwie, kiedy była ona chorobą powszechną i co roku umierało na nią 200–300 osób.
– Po każdej epidemii, kiedy chorowało rocznie nawet 200 tys. dzieci, następował spadek zachorowań. Wynikał z tego, że dużo osób nabywało odporność. Wraz ze wzrostem liczby osób nieodpornych w kolejnych latach ryzyko epidemii rosło i w końcu epidemia wybuchała, zwykle co 2-3 lata. Obowiązkowe szczepienia wprowadzone w 1975 r. przerwały ten cykl – tłumaczy wirusolog.
Ostrzega, że odra, ale również świnka i różyczka, to bardzo groźne choroby, ponieważ ich jedynym żywicielem jest człowiek i choruje się na nie tylko raz w życiu. Można je całkowicie wyeliminować, pod warunkiem że odpornych, zaszczepionych, będzie ponad 95 proc. całej populacji.
Powikłania odry to zapalenie:
- ucha środkowego,
- płuc,
- mózgu,
- krtani,
- tchawicy,
- rogówki,
- wątroby,
- osierdzia,
- mięśnia sercowego.
Może też nastąpić podostre stwardniające zapalenie mózgu oraz śmierć.
W Polsce dzieci i młodzież do 19 lat poddawani są obowiązkowym, profilaktycznym szczepieniom ochronnym przeciw odrze, śwince i różyczce. Pierwszą dawkę podaje się w 13-14 miesiącu życia, drugą od 2019 roku – w 6. roku życia, a dzieci, które ukończyły 6 lat, otrzymają tę szczepionkę w 10. roku życia.
Red. (źródło: PAP)
