Według prognoz PMR, zaprezentowanych w raporcie pt. „Rynek OTC w krajach WNP 2016. Prognozy rozwoju na lata 2016-2021”, Kazachstan będzie najszybciej rozwijającym się rynkiem w obszarze leków OTC w ciągu najbliższych pięciu lat. To efekt stosunkowo niskiego poziomu nasycenia farmaceutykami, w porównaniu z innymi, analizowanymi w raporcie krajami WNP (Ukraina i Rosja).
Wielu mieszkańców krajów WNP rezygnuje z wykupu recept lekarskich, jeśli ceny leków Rx są dla nich zbyt wysokie, i kupuje tańsze leki bez recepty – OTC. Występowanie tańszych analogów w aptece jest jednym z głównych czynników wzrostu sprzedaży wyrobów medycznych w tych krajach. Jedną z przyczyn tej sytuacji jest brak kompleksowych systemów refundacyjnych w analizowanych państwach. W latach 2016-2021 na wszystkich rynkach leków wystąpi spowolnienie średniej rocznej stopy wzrostu w walutach lokalnych, w porównaniu do okresu 2012-2015 (z powodu stabilizacji kursów walut lokalnych oraz stopniowego nasycenia rynków).
Rosja determinuje rynek WNP
W 2015 r. Rosja stanowiła najbardziej istotną część rynku leków OTC w krajach WNP (81 proc.). Według prognoz, rynek w tym kraju będzie się rozwijał w stosunku najniższej bazy wyjściowej – ze względu na dość wysokie poziom nasycenia farmaceutykami, w porównaniu z innymi krajami WNP. Jako że jego udział w całym rynku OTC krajów WNP jest najwyższy, zdeterminuje to ogólny wskaźnik wzrostu w badanym regionie.
W 2016 r. przewiduje się obniżenie realnego PKB i realnej konsumpcji prywatnej w Rosji, co powinno przyczynić się do obniżenia płac realnych i zwiększenia bezrobocia. Będzie to miało również negatywny wpływ na prognozy dla rynku OTC.
Dopiero w okresie 2017-2021 oczekuje się, że nastąpi względna stabilizacja sytuacji ekonomicznej – realny wskaźnik PKB i konsumpcji prywatnej wykaże wzrost na poziomie ok. 2 proc. rocznie i zmniejszy się stopa bezrobocia i inflacji.
Państwo ratuje rynek
Eksperci oczekują dynamicznego rozwoju sprzedaży leków krajowych we wszystkich państwach WNP. Rządy planują bowiem wspierać lokalnych producentów oraz podejmować kroki w celu ograniczenia ilości leków importowanych i zastąpienia ich produktami lokalnymi.
Zgodnie z programem Pharma 2020, rosyjski rząd zamierza ograniczyć import leków, z obecnego poziomu 70-80 proc. do 50-60 proc. do roku 2020. Zdaniem ekspertów, nawet jeśli plan zostanie wprowadzony jedynie w części, może spowodować znaczne spowolnienie wzrostu wartości rynku.
Obecnie większość najlepiej sprzedających się leków OTC produkowanych jest przez światowe koncerny, które eksportują swoje produkty do Rosji. Pomimo inwestycji w rosyjskim przemyśle farmaceutycznym, ograniczenie importu może zmniejszyć dostęp do najbardziej popularnych marek farmaceutyków. Negatywnie wpłynie to na ogólną wartość sprzedaży, jako że brakujące leki będą zastępowane tańszymi odpowiednikami, wytwarzanymi przez producentów krajowych. Strategia ta jest stosunkowo łatwa do realizacji w segmencie OTC, w przeciwieństwie rynku leków na receptę Rx (często innowacyjnych), które nie mogą być zastępowane przez farmaceutyki rosyjskich producentów.
Źródło: PMR
