Alergia krzyżowa. Reakcje krzyżowe alergii pomiędzy alergenami wziewnymi i pokarmowymi występują u osób uczulonych na pyłki drzew i przejawiających nietolerancję na niektóre owoce i warzywa. W Polsce główną przyczyną wiosennych problemów z układem oddechowym z jednoczesnym zapaleniem spojówek są alergeny pyłku brzozy i spokrewnione z nią alergeny pyłku leszczyny i olszy.
Od lat rośnie liczba osób cierpiących na różne alergie: pokarmowe, pyłkowe, kontaktowe. Szacuje się, że w ok. 30% polskich rodzin występują choroby alergiczne. Coraz częstszym przypadkiem jest alergia krzyżowa.
Alergia na pyłki
Wśród osób reagujących sezonowo na alergeny wziewne, objawy ze strony układu oddechowego są zbieżne z kalendarzem pylenia roślin. Już pod koniec stycznia rozpoczyna się sezon pylenia leszczyny. Potem przychodzi czas pylenia olszy (luty/marzec) i brzozy (kwiecień/maj).
Często objawy alergii (pyłkowicy) są mylone z przeziębieniem czy infekcjami. Dlatego jeśli co roku pojawiają się te same problemy zdrowotne, warto skonsultować się z lekarzem alergologiem.
Reakcje krzyżowe alergii – pyłki i żywność
Objawy uczulenia mogą powodować alergeny pyłku roślin i równocześnie alergeny obecne w żywności. Mówi się o reakcjach krzyżowych, gdy jedno przeciwciało reaguje z co najmniej dwoma alergenami. Może to dotyczyć np. jednej grupy alergenów – w przypadku pyłku traw, jak również między różnymi grupami, np. pyłkiem drzew i owocami, warzywami. Kontakt z alergenem wziewnym powoduje nadwrażliwość na alergen pochodzący z żywności.
W przypadku alergenu pyłku leszczyny obserwuje się u 15-20% chorych nadwrażliwość na niektóre owoce – jabłko, brzoskwinię, gruszkę, orzechy laskowe. Podobną zależność obserwuje się też u osób z alergią na pyłek olszy i brzozy. U części pacjentów z alergią na pyłek brzozy, z czasem obserwuje się nadwrażliwość na jabłko, seler, marchew.
Zespół alergii jamy ustnej
Reakcje krzyżowe pomiędzy zbliżonymi pod względem budowy chemicznej alergenami inicjują rozwój zespołu alergii jamy ustnej OAS (oral allergy syndrome). W Polsce alergenem, który najczęściej powoduje OAS, jest pyłek brzozy, a także pyłek olszy, leszczyny, dębu i buku.
U chorych pojawiają się charakterystyczne zmiany w postaci:
- pokrzywki kontaktowej,
- obrzęku w obrębie jamy ustnej,
- łzawienia i zapalenie spojówek,
- chrypki,
- może pojawiać się też duszność wywołana obrzękiem krtani.
Objawy mogą występować pojedynczo, a więc nietypowo. Na przykład tylko zapalenie spojówek, bądź jedynie świąd jamy ustnej i palców, gdy nastąpił bezpośredni kontakt z alergenem.
Zaleca się, aby chorzy na OAS, przed zjedzeniem nowego owocu lub warzywa, trzymali je w dłoni przez pewien czas. Jeśli w ciągu pół godziny nie wystąpią objawy, można wziąć do ust mały kęs i przetrzymać przez kilkanaście minut, nie połykając. Stosowanie takiej techniki jest pomocne w prostym diagnozowaniu nietolerancji na dany owoc czy warzywo. Zaobserwowano, że nietolerancja na owoce i warzywa związana z OAS, w przeciwieństwie do alergii pokarmowych, występuje częściej u osób dorosłych niż dzieci.
Badając reakcje krzyżowe alergii stwierdzono, że wśród pacjentów uczulonych na alergeny pyłku brzozy objawy OAS występowały najczęściej po zjedzeniu jabłka, rzadziej marchwi i selera. W przypadku konsumpcji jabłka i marchwi symptomy dotyczyły głównie jamy ustnej (świąd, obrzęk, pieczenie), natomiast po spożyciu selera -częściej ze strony przewodu pokarmowego (nudności, zgaga).
Red. (źródło: ncez.pl)
