Światowy Dzień Walki z Cukrzycą obchodzony jest 27 czerwca w rocznicę odkrycia insuliny, które zmieniło tę chorobę z nieuleczalnej i szybko prowadzącej do śmierci – w przewlekłą. Jednak nieodpowiedni tryb życia i brak troski o własne zdrowie sprawiają, że chorych jest coraz więcej i są coraz młodsi.
Jak wynika z ogłoszonych w tym roku wyników badań, na cukrzycę cierpi 2,73 mln Polaków, ale 26 proc. nie jest tego świadomych. Choroba najczęściej wykrywana jest dopiero po 5-12 latach od pojawienia się pierwszych objawów.
Na świecie chorych jest – jak wynika z danych WHO – ok. 415 mln ludzi, a do roku 2035 ich liczba może wzrosnąć do 592 mln.
Cukrzyca to właściwie grupa chorób metabolicznych, w przebiegu których we krwi utrzymuje się drastycznie podwyższony poziom cukru. Jest to spowodowane niedoborem insuliny wydzielanej przez komórki trzustki (typ 1) lub brakiem reakcji komórek na wydzielaną insulinę (typ 2). Chorzy na cukrzycę często oddają mocz, wciąż mają pragnienie i są głodni. Nieleczona lub leczona niewłaściwie może prowadzić do wielu komplikacji – jak choroba wieńcowa, udar, niewydolność nerek czy ślepota.
Jak twierdzą eksperci, cukrzycy łatwiej uniknąć, niż ją leczyć. Głównym czynnikiem ryzyka jest otyłość – znacznie częściej chorują osoby o nieodpowiedniej do wzrostu i wieku wadze. Ważna jest odpowiednia dieta, bez nadmiaru tłuszczu i cukrów, za to bogata w warzywa i owoce. Lepiej unikać produktów bardzo kalorycznych i wysoko przetworzonych, za to zwiększyć swoją aktywność fizyczną. Cukrzycy sprzyjają również używki – zwłaszcza palenie papierosów oraz nadużywanie alkoholu.
Ważne są regularne badania, zwłaszcza po 45. roku życia. Powinno się co najmniej raz na pół roku badać krew pod względem poziomu glukozy, a także mierzyć ciśnienie krwi. Cukrzyca często atakuje osoby cierpiące na nadciśnienie. Zanim pojawiła się insulina, cukrzyca była wyrokiem śmierci. Zmarli na nią m.in. sławny autor książek fantastyczno-naukowych Juliusz Verne (1828-1905) oraz wynalazca telefonu Aleksander Graham Bell (1847-1922).
W 1922 r. Frederick Banting i jego asystent Charles Best odkryli, że hormon – insulina wyizolowana ze zwierzęcych trzustek – może leczyć cukrzycę. Już w 1923 r. Banting otrzymał w związku z tym Nagrodę Nobla. Nie był to jedyny Nobel związany z insuliną. Kolejną nagrodę otrzymał 1958 r. Frederick Sanger, który wcześniej ustalił sekwencje aminokwasową tego białka.
Insulina była pierwszym białkiem, które udało się zsyntetyzować chemicznie (w roku 1963). Trzy lata później dzięki metodzie krystalografii rentgenowskiej udało się poznać jej strukturę przestrzenną. Jako pierwszy lek została wytworzona metodami inżynierii genetycznej (zatwierdzono ją do stosowania u ludzi w 1982 r.). Obecnie do produkcji insuliny wykorzystywane są bakterie Escherichia coli, którym wszczepia się gen ludzkiej insuliny.
Źródło: PAP
