100-proc. sok pomarańczowy zawiera więcej hesperydyny niż witaminy C. Nowe dane dotyczące składu soków potwierdzają ich walory odżywcze. Uwzględniają witaminy i składniki mineralne, a także nowo zbadane bioaktywne związki roślinne, jak hesperydyna, której jest więcej niż witaminy C.
100-proc. sok pomarańczowy uznaje się za źródło witamin i składników mineralnych, jak np. witamina C. To również jedno z niewielu naturalnych źródeł hesperydyny, czyli związku polifenolowego. Ma on właściwości przeciwzapalne, a także pozytywnie wpływa na elastyczność naczyń krwionośnych.
Hesperydyna i polifenole
Hesperydyna występuje w białej, wewnętrznej części skórki owoców cytrusowych (albedo). Ma ona zdecydowaną przewagę nad innymi substancjami antyoksydacyjnymi. Ze względu na swoją strukturę chemiczną skutecznie działa zarówno w roztworach wodnych, jak i oleistych. Oznacza to, że przejawia działanie ochronne zarówno w płynach, jak i błonach komórkowych, a także w związkach białkowo-tłuszczowych we krwi.
W pracy Rangel-Huerta zweryfikowano wpływ polifenoli znajdujących się w soku pomarańczowym na układ antyoksydacyjny oraz markery stresu oksydacyjnego. Z badań wynika, że regularne spożywanie soku pomarańczowego może pomóc w ochronie DNA przed uszkodzeniami i peroksydacją lipidów. Pomaga także w modyfikowaniu enzymów antyoksydacyjnych. Badania, m.in. przeprowadzone przez Morand, wykazują, że hesperydyna może wpływać na obniżanie ciśnienia krwi. Poprawia też właściwości komórek śródbłonka, a tym samym zwiększa ochronę naczyń krwionośnych.
Dane SGF International pokazują, że 100-proc. sok pomarańczowy dostarcza nawet większe ilości hesperydyny niż witaminy C – około 104 mg hesperydyny w szklance soku (200 ml). Dzięki jej wysokiej przyswajalności zapewnia poziom podobny do tego, jaki jest w owocach. Mimo, że pomarańcze zawierają 2,4 razy więcej hesperydyny niż 100-proc. sok pomarańczowy, ludzie przyswajają dokładnie taką samą ilość hesperetyny (metabolitu hesperydyny). Niezależnie od tego, czy spożywają owoce, czy sok. Świadczy to o równoważności żywieniowej obu tych produktów pod względem hesperydyny.
Mniejszy wychwyt hesperydyny pochodzącej z owoców wynika najprawdopodobniej z ograniczonej rozpuszczalności hesperydyny w sokach trawiennych. Także z większej zawartości pektyny w owocach, która utrudnia przyswajanie hesperydyny. Porównując dostępny w sklepach i świeżo wyciskany sok pomarańczowy, około trzy razy więcej hesperetyny pojawia się w osoczu po spożyciu 100-proc. soku z kartonu. Ma on większą zawartość hesperydyny ze względu na bardziej wydajny proces wyciskania soku.
Witamina C, potas i foliany
Te same dane SGF International potwierdzają również, że szklanka (200 ml) 100-proc. soku pomarańczowego może zapewniać aż do 90 mg witaminy C. Stanowi to nawet ponad 100% referencyjnej wartości spożycia (RWS), zalecanej dziennej ilości, która pozwoli utrzymać ogólny dobry stan zdrowia. Taka porcja soku zapewnia również ok. 21% referencyjnej wartości spożycia folianów oraz ok. 17% referencyjnej wartości spożycia potasu. Oznacza to, że 100-proc. sok pomarańczowy zawiera wystarczająco dużo witaminy C, folianów i potasu (≥7,5% RWS na 100 g). Dlatego można zastosować rekomendacje żywieniowe dla tych składników.
Witamina C pomaga między innymi w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Przyczynia się też do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia, a także pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym. Foliany pomagają w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych. Natomiast potas pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi oraz w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni.
Wartość odżywcza po pasteryzacji
Często zakłada się, że sok świeżo wyciskany musi zawierać wyższy poziom składników prozdrowotnych niż sok pomarańczowy dostępny w sklepach lub sok produkowany z soku zagęszczonego. Jednakże bezpośrednie porównanie tych rodzajów soku pokazuje, że dostępny w sklepie 100-proc. sok pomarańczowy zawiera ponad trzy razy więcej flawanonów o wysokiej biodostępności.
Badanie przeprowadzone przez AMC Juices & AMC Innova potwierdza, że poziomy witaminy C w 100-proc. soku są zdecydowanie powyżej prawnie ustalonego progu wynoszącego 12 mg na 100 ml. Pozwala to na określenie produktu jako źródła witaminy C, nawet po przechowywaniu soku w lodówce przez 56 dni.
W innych badaniach 100-proc. sok pomarańczowy wykazywał zawartość witaminy C na poziomie 20 mg w 100 ml przez okres do 10 miesięcy, kiedy był przechowywany w temperaturze 4°C. Taki poziom witaminy C utrzymywał się także, gdy sok był przechowywany w temperaturze 18-20°C przez okres do 6 miesięcy.
W odróżnieniu od witaminy C, hesperydyna jest znacznie mniej podatna na negatywne działanie tlenu i temperatury. Wykazuje 2-proc. obniżenie poziomu po 6 miesiącach przechowywania w temperaturze 4°C oraz 9-proc. obniżenie po 6 miesiącach przechowywania w temperaturze 18°C.
Red.
