Cukrzyca znajduje się w grupie pierwszych 10. przyczyn niepełnosprawności. Zgodnie z danymi IDF Diabetes Atlas, na świecie żyje 387 mln osób z cukrzycą. Według tego samego źródła w 2035 r. statystyki zachorowań wzrosną o 205 mln. Co 10 sekund na świecie diagnozuje się chorobę u kolejnej osoby, a co 6 sekund ktoś umiera z powodu jej powikłań.
Średnie wydatki na jednego chorego z cukrzycą są w Polsce najniższe w Europie i wynoszą 1/10 kwoty wydawanej w Norwegii, połowę wydawanej w Słowenii i Portugalii i tylko 2/3 sumy przeznaczanej na chorego na cukrzycę w Czechach.
Eksperci zwracają uwagę, że system opieki diabetologicznej w Polsce wymaga pilnych zmian. Skuteczna terapia leczenia zaczyna się od edukacji pacjenta. Ma ona istotne znaczenie na etapie rozpoznania cukrzycy, a także przebiegu choroby. Dzięki niej pacjent staje się świadomy swojej choroby oraz wynikających z niej zagrożeń. Taki pacjent, wdrażając właściwe nawyki, wspomaga proces leczenia oraz zwiększa komfort swojego życia. Zapewnienie dostępu do holistycznej edukacji diabetologicznej jest uzasadnioną potrzebą w systemie ochrony zdrowia.
Niestety w Polsce edukacja diabetologiczna nie jest odrębnym świadczeniem kontraktowanym z Narodowym Funduszem Zdrowia. W środowisku diabetologicznym zauważa się konieczność wyodrębnienia porady edukacyjnej na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej, gdzie najczęściej rozpoznawana jest cukrzyca. Ponad 70 proc. osób chorych na cukrzycę jest leczonych przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który wraz z pielęgniarką ma możliwość dotarcia do grupy ryzyka, czyli m.in. do członków rodziny osoby chorej na cukrzycę. Porada edukacyjna powinna być realizowana przez tzw. edukatora do spraw diabetologii. Dałoby to możliwość kontraktowania wizyty i porady edukacyjnej przez wszystkie podmioty lecznicze, jak również osoby prowadzące indywidualne i grupowe praktyki lekarskie czy indywidualne lub grupowe praktyki pielęgniarek i położnych.
Cukrzyca to choroba o interdyscyplinarnym charakterze. Rozpoznanie, skuteczna kontrola choroby oraz zapobieganie jej powikłaniom powodującym rocznie ponad 21 tys. zgonów wymagają współpracy specjalistów wielu dziedzin medycyny (m.in.: lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, diabetologa, kardiologa, angiologa, nefrologa, okulisty, neurologa) oraz przedstawicieli zawodów około medycznych. Współpraca taka jest konieczna dla zapewnienia pacjentom kompleksowej i efektywnej pomocy.
Niestety w Polsce nowo zdiagnozowany pacjent nie jest poddawany interdyscyplinarnej konsultacji specjalistycznej. Według ekspertów, brakuje ośrodków świadczących kompleksową opiekę diabetologiczną. Tymczasem opracowanie indywidualnego planu leczenia, uwzględniającego wielospecjalistyczne konsultacje lekarskie, może być kluczowe w zakresie wykrycia, zahamowania rozwoju lub nawet zapobieżenia wystąpienia poważnych dla zdrowia i życia powikłań.
Trudną sytuację polskich pacjentów z cukrzycą typu 2 dodatkowo komplikuje brak dostępu do nowoczesnych terapii, przez co Polska wciąż mocno odbiega standardem leczenia od pozostałych krajów Unii Europejskiej. Problem dotyczy głównie pacjentów z otyłością, którzy są najbardziej narażeni na rozwój groźnych dla zdrowia i życia powikłań. Uniknięcie poważnych komplikacji zdrowotnych możliwe byłoby poprzez zapewnienie kompleksowej terapii zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, w tym także innowacyjnych terapii lekami inkretynowymi, zwłaszcza iniekcyjnymi (analogi GLP-1). Atutem tego typu leczenia jest fakt, iż aplikowane leków raz dziennie, pozwoliłyby chorym na prowadzenie aktywnego i zdrowego trybu życia.
Zapewnienie dostępu do nowoczesnych terapii np. z zastosowaniem analogów GLP-1 otwiera drogę do indywidualizacji leczenia. Eksperci podkreślają, że terapia dostosowana do danego pacjenta jest skuteczniejsza i zwiększa szanse na ograniczenie rozwoju powikłań, których leczenie pochłania niemal połowę kosztów terapii cukrzycy w Polsce.
Oprac. ŁG
