Koalicja na Rzecz Walki z Bólem „Wygrajmy z Bólem” i Fundacja Wygrajmy Zdrowie walczą o prawo do życia bez bólu i równy dostęp do skutecznej terapii przeciwbólowej dla każdego pacjenta, niezależnie od rodzaju choroby i stopnia jej zaawansowania.
Celem prowadzonych działań społeczno-edukacyjnych jest zniesienie barier w zakresie leczenia bólu i wsparcie pacjentów w podjęciu terapii przeciwbólowej. Ból przewlekły uznawany jest za chorobę samą w sobie i powinien być prawidłowo leczony. Kampania podkreśla znaczenie dobrej kontroli bólu u pacjenta i przełamuje stereotypy związane z opioidofobią.
Ból staje się problemem społecznym. Ból ostry dotyka 5 proc. populacji. Na nowotwór choruje około 1 proc. populacji, czyli rocznie ponad 200 tys. osób. Ból przewlekły dotyczy 27 proc. populacji i procent ten wzrasta z wiekiem (o 50 proc. po 65. roku życia). Najczęstsze zespoły przewlekłego bólu nienowotworowego to: choroba zwyrodnieniowa stawów i bóle krzyża (w sumie ponad 50 proc.) oraz bóle głowy, urazy i ból neuropatyczny (m.in. neuralgia popółpaścowa-PHN, neuropatia cukrzycowa, przetrwały ból pooperacyjny, zespół wieloobjawowego bólu miejscowego – ZWBM, ból neuropatyczny towarzyszący zakażeniu wirusem HIV, ból w SM).
Współczesna medycyna potrafi skutecznie opanować ból u 90 proc. przypadków. -Farmakologiczne leczenie bólu musi być oparte o indywidualizację terapii, która przy aktualnej dostępności do analgetyków opioidowych i nieopioidowych jest możliwa do zastosowania przez każdego lekarza. Specjaliści powinni dokonywać skutecznych wyborów, które spowodują u pacjenta znaczną ulgę w bólu – zwraca uwagę dr med. Jarosław Woroń, z Zakładu Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.
Ulga w bólu powinna być zasadą przyjętą we wszystkich ośrodkach medycznych w całym kraju, a pomiar bólu w prostej skali NRS obowiązkiem codziennej praktyki lekarza każdej specjalizacji. Nieleczony ból ma negatywny wpływ na życie pacjentów, zarówno w aspekcie fizycznym, społecznym i psychicznym. Terapia przeciwbólowa umożliwia godne życie w chorobie i daje lepsze rokowania w trakcie leczenia choroby podstawowej. Kampania pokazuje drogę do terapii przeciwbólowej, którą każdy może podjąć, domagając się leczenia bólu, w tym szczególnie bólu przewlekłego.
Istotne postulaty i konieczne zmiany, jakie wskazuje kampania to m.in.:
1. Ugruntowanie w legislacji prawa pacjenta do uzyskania złagodzenia bólu, np. poprzez rozszerzenie zapisu „o prawo każdego pacjenta” do uśmierzania bólu. (zmiana art. 20 ust. 2 Ustawy o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Obecny zapis: „Prawo do poszanowania godności obejmuje prawo do umierania w spokoju i godności tylko osób terminalnie chorych”.
2. Zwiększenie dostępności do silnie działających analgetyków opioidowych poprzez, np. uproszczenie i ujednolicenie zasad przepisywania tych leków, które wymagają specjalnej recepty Rpw. Z przeprowadzonych przez nas ankiet wśród lekarzy oraz pacjentów wynika, że tylko niewielki odsetek specjalistów w Polsce posiada i stosuje recepty Rpw, co z góry odcina pacjenta od możliwości uzyskania terapii zgodnie ze wskazaniem medycznym. Utrzymanie tego typu specjalnych recept w świetle planowanego systemu recept elektronicznych wydaje się niezasadne.
3. Stworzenie systemu kontraktowania świadczeń w oparciu o wymaganą ocenę, jakości leczenia bólu pacjenta w placówce, np. uczynienie wymaganym standardem diagnozowania natężenia bólu pacjenta w prostej skali NRS, czyli od 0 do 10 oraz odnotowywania tego faktu w karcie pacjenta.
4. Działania edukacyjne, skierowane do personelu fachowego:
– według ekspertów, w programie akademickim studiów medycznych powinny się znaleźć przynajmniej 3 godziny nauki, dotyczące zasad terapii bólu zgodnie z zasadami Drabiny Przeciwbólowej WHO (obejmujące leczenie bólu łagodnego za pomocą analgetyków nieopioidowych oraz bólu umiarkowanego i silnego za pomocą analgetyków opioidowych),
– zaangażowanie Towarzystw Lekarskich oraz Izb Lekarskich w szerzenie wiedzy o leczeniu bólu wśród doświadczonych lekarzy, bez względu na ich specjalizację.
Red.
