24 lutego 2017 r. Sejm przyjął nowelizację ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Do tej pory zapis ustawy gwarantował prawo do łagodzenia bólu tylko chorym w stanie terminalnym.
W ramach obecnego zapisu: „Każdy pacjent ma prawo do leczenia bólu. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych jest zobowiązany podejmować działania polegające na określeniu stopnia natężenia bólu, leczeniu bólu oraz monitorowaniu skuteczności tego leczenia”. Przepisy stanowią podstawę prawną, gwarantującą opiekę przeciwbólową wszystkim chorym, którym towarzyszy ból i cierpienie, niezależnie od rodzaju i stadium choroby.
O te zmiany zabiegały od lat organizacje pacjenckie Koalicja na rzecz Walki z Bólem, Fundacja Wygrajmy Zdrowie, Fundacja Eksperci dla Zdrowia we współpracy z Polskim Towarzystwem Badania Bólu. Organizacje pacjenckie i Towarzystwa naukowe oceniają nowelizację ustawy jako kluczowy krok na drodze do poprawy leczenia bólu w Polsce.
Po wejściu ustawy w życie, leczenie bólu powinno być codzienną praktyką wszystkich podmiotów leczniczych w całym kraju. Aby tak się stało eksperci z Polskiego Towarzystwa Badania Bólu uznają konieczność przyjęcia dokumentu regulującego sposób wykonywania ustawy w zakresie leczenia bólu.
Proponowany projekt został opracowany w formie Standardów organizacyjnych opieki zdrowotnej związanej z rozpoznaniem, leczeniem i monitorowaniem bólu. Dokument ma na celu stworzenie ramowych podstaw organizacji postępowania medycznego w trakcie udzielania świadczeń opieki zdrowotnej. Określa jednolite standardy niezbędnych czynności medycznych danego podmiotu leczniczego: poradni POZ, poradni specjalistycznej, szpitala oraz medycznych czynności ratunkowych, zgodnie z wymaganiami aktualnej wiedzy medycznej.
Pacjent cierpiący z powodu bólu, zgodnie z zapisem w ustawie, otrzyma pomoc od lekarza każdej specjalności. Chory z bólem przewlekłym pierwszą pomoc w tym zakresie powinien dostać od lekarza POZ. Narzędziem pomocniczym stosowanym w wywiadzie z pacjentem będzie „Karta podstawowej oceny nasilenia bólu”. Stosowanie tej karty pozwoli na wdrożenia skutecznej terapii przeciwbólowej, monitorowanie skuteczności leczenia bólu, modyfikację leczenia w przypadku działań niepożądanych. Na tej podstawie lekarz będzie mógł ocenić również stopień satysfakcji pacjenta z leczenia przeciwbólowego.
W przypadku wyczerpania możliwości diagnostycznych i terapeutycznych lekarz POZ skieruje pacjenta do Poradni Leczenia Bólu. W zaproponowanych Standardach zdefiniowana jest również organizacja postępowania diagnostycznego i leczniczego w ramach świadczeń szpitalnych i medycznych czynności ratunkowych. Eksperci podkreślają, że każdy szpital powinien podlegać obowiązkowi certyfikacji spełnienia wymogów opieki zdrowotnej w zakresie rozpoznania, leczenia i monitorowania bólu.
Dla pacjentów ze szczególnie trudnym do leczenia bólem eksperci rekomendują organizację 4 ośrodków wielodyscyplinarnych – Poradni Leczenia Bólu w każdym województwie, oraz 4-5 ośrodków klinicznych w Polsce, z możliwością prowadzenia szczegółowej diagnostyki i leczenia specjalistycznego z zastosowaniem interwencyjnych technik inwazyjnych. Przypominają również o zapewnieniu kadry specjalistów w zakresie specjalizacji z Medycyny Bólu.
Propozycje Standardów organizacyjnych regulują jednolity dostęp wszystkich pacjentów do świadczeń medycznych związanych z mierzeniem stopnia natężenia bólu, leczeniem bólu oraz monitorowaniem skuteczności tego leczenia. Zatwierdzenie tych Standardów w formie rozporządzenia Ministra Zdrowia zagwarantuje realizację postanowień ustawy w praktyce codziennej.
Red.
