Fundusz wyjaśnił, że nie ma podstaw prawnych do ustalania marż na refundowane wyroby, gdyż ustawa refundacyjna nie określa zasad, trybu oraz kryteriów ustalania urzędowych cen zbytu na wyroby medyczne przysługujące świadczeniobiorcom na zlecenie osoby uprawnionej, a także wysokości marż hurtowych i urzędowych marż detalicznych dla tych wyrobów.
Dodatkowo należy podkreślić, że wspomniane nieprawidłowości wpływają również na wydatki ponoszone przez PFRON, ponieważ wysokość dofinansowania do wyrobów medycznych refundowanych przez NFZ, przysługująca osobom niepełnosprawnym, uzależniona jest od ceny zakupu wyrobu medycznego.
Mimo, że NFZ od 2013 r. wielokrotnie informował Ministra Zdrowia o występujących nieprawidłowościach, do chwili obecnej nie zostały zmienione stosowne regulacje prawne w tym zakresie. Fundusz wskazywał na możliwe rozwiązania eliminujące lub ograniczające występowanie niepożądanych zdarzeń. Chodzi m.in.:
- określenie maksymalnej marży na refundowane wyroby medyczne,
- określenie limitu finansowania za pojedynczą sztukę poszczególnych wyrobów medycznych,
- szczegółowe określenie wyrobów medycznych poprzez podanie nazwy handlowej (jak ma to miejsce w przypadku wyrobów medycznych wydawanych na receptę: opatrunki, paski do oznaczania glukozy we krwi),
- stosowanie konkursu ofert i rokowań przy zawieraniu umów na realizację świadczeń z zakresu zaopatrzenia w wyroby medyczne, na zlecenie osoby uprawnionej, oraz ich naprawy, które pozwoliłoby wpływać Funduszowi na kontraktowaną cenę.
Wprawdzie w 2016 r. Minister Zdrowia zainicjował wprowadzenie zmian poprzez nowelizację ustawy refundacyjnej, jednakże do chwili obecnej nie została ona skierowana do Sejmu RP. W ocenie NIK, Minister Zdrowia, niezależnie od procedowanych projektów ustaw, mógł już wcześniej podjąć doraźne działania mające na celu zapobieżenie występowaniu opisanych wyżej negatywnych zjawisk, m.in. poprzez nowelizację aktów prawnych, do których posiada upoważnienie ustawowe.
Ponadto NIK wskazuje, że określona przez Ministra Zdrowia zbiorcza sprawozdawczość w zakresie zaopatrzenia w wyroby medyczne nie pozwala na monitorowane faktycznego wykonania refundacji w poszczególnych rodzajach wyrobów (typ, model) i na szczegółową analizę różnic w kwotach refundacji tych samych przedmiotów. Stwarza to ryzyko wydatkowania przez Fundusz środków w nadmiernej wysokości.
Wnioski
Najwyższa Izba Kontroli wnosi o zmianę zasad refundacji wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie osoby uprawnionej, przez nowelizację ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, a do czasu wprowadzenia regulacji ustawowych – poprzez zmianę aktów prawnych, do których Minister Zdrowia posiada upoważnienie ustawowe, w celu eliminacji lub ograniczenia występowania negatywnych zjawisk w tym obszarze.
Źródło: NIK
