Próbą odpowiedzi na to pytanie jest badanie „Choroby przewlekłe a polscy pracodawcy” przeprowadzone na zlecenie kampanii „Choroba? Pracuję z nią!” wśród pracowników HR, odpowiedzialnych za politykę zatrudnienia w 220 polskich firmach.
Eksperci twierdzą, że na naszych oczach dokonuje się ogromna zmiana sposobu funkcjonowania rynku pracy. Coraz częściej będziemy postrzegać go jako rynek pracownika. Niestety – chorzy przewlekle jeszcze tego nie dostrzegają. Co więcej, mają poczucie, że choroba przewlekła, zwłaszcza jeśli jest widoczna, odbiera im szanse na spełnienie zawodowe.
Badanie wśród pracodawców w dużym stopniu potwierdza te opinie. Aż 71% specjalistów HR przyznaje, że stan zdrowia bywa powodem odrzucenia kandydata do pracy (11% twierdzi, że zdarza się to często). Pracodawcy są też świadomi, że potencjalni pracownicy zatajają przed nimi stan swojego zdrowia (82% twierdzących,
że zdarza się to często i bardzo często).
Czy zdrowie pracownika jest ważne dla pracodawcy?
Większość pracodawców (67%) nie mierzy absencji chorobowej w swojej firmie, a ci którzy ją mierzą rzadko wyodrębniają absencje dotyczące chorób przewlekłych. Zapytani o najczęstsze schorzenia największa grupa pracodawców (36%) przyznała, ze nie ma o tym żadnej wiedzy. Jednak nawet bez stosowania specjalnych wskaźników dotyczących absencji, pracodawcy zaczynają odczuwać, że jest to problem. Tak twierdzi 38,5% respondentów w tym 9% uważa, że to duży problem.
Naturalną reakcją na absencje chorobowe pracowników powinna być większa troska o ich zdrowie, ale tutaj większość HR-owców jest zaskakująco krytyczna co do wdrażanych w ich firmach praktyk. Aż 56% respondentów odpowiedziało, że ich firma nie dba albo dba jedynie w umiarkowanym stopniu o zdrowie pracowników. Co prawda 70% zadeklarowało, że pracownicy objęci są prywatną opieką zdrowotną, 22% ma w firmie strefy relaksu, 14% specjalne programy wellness, a 17% szkolenia z radzenia sobie ze stresem, ale najwidoczniej te praktyki nie przekładają się na konsekwentną politykę prozdrowotną w firmach.
Zatrudniać chorych przewlekle czy nie
Zapytani czy widzą wyzwania związane z zatrudnieniem osób chorych przewlekle, blisko połowa pracodawców (48,4%) odpowiedziała twierdząco. Przede wszystkim obawiają się zwiększonej liczby zwolnień chorobowych, spadku wydajności pracy, braku chęci takich pracowników do podejmowania nowych wyzwań i ich ogólnego braku motywacji do pracy. Często wskazywaną obawą były też potencjalne konflikty w zespole i skargi ze strony innych pracowników.
W przypadku pytania o zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami – w tym przypadku wątpliwości ma 50,2% respondentów – do powyższych powodów dochodzi deklarowany brak udogodnień i brak przystosowania zarówno miejsca pracy, jak i całego biura, a nawet budynku, w którym firma ma siedzibę. 38% pracodawców przyznało, że ich firma nie posiada żadnych programów wspierających osoby chore przewlekle, w przypadku osób z niepełnosprawnościami odsetek ten wyniósł 39%.
Respondenci, którzy zadeklarowali istnienie w ich firmach jakichkolwiek form wsparcia dla chorujących przewlekle pracowników, wymieniali najczęściej: elastyczny czas pracy i/lub możliwość pracy zdalnej (45%), okresową możliwość pracy w zmniejszonym wymiarze godzin (34%), możliwość zmiany stanowiska i/lub kwalifikacji (24%). W przypadku osób z niepełnosprawnościami wymieniane też było: specjalne dostosowanie miejsca pracy (22%) i pomoc w transporcie (9%).
Jak przekonać pracodawców?
Obawy pracodawców wobec osób chorujących przewlekle mają dwojaki charakter: niepokoi ich sama choroba i proces leczenia, obiektywnie wpływające na efektywność pracy oraz postawy samych chorych, którzy mogliby potraktować swój stan zdrowia jako taryfę ulgową. Widać to bardzo wyraźnie w rozkładzie odpowiedzi na pytanie o czynniki, które mogłyby ich skłonić do zatrudnienia takiej osoby. Przede wszystkim pracodawca musi mieć pełne przekonanie, że dany pracownik naprawdę chce pracować (67%). Ale już na drugim miejscu (48%) uplasowała się odpowiedź dotycząca dostępu do skutecznych sposobów leczenia danej choroby, pozwalających na trzymanie jej w ryzach.
W oparciu o wyniki badania, poprawa dostępu do pracy osób chorujących przewlekle leży zarówno po stronie pracodawców, jak i systemu ochrony zdrowia. Pracodawcy muszą zerwać ze stereotypowym wyobrażeniem chorującego przewlekle pracownika, który wykorzystuje swoją chorobę jako wymówkę i usprawiedliwienie dla ewentualnych błędów. Natomiast system ochrony zdrowia powinien gwarantować chorującym dostęp do nowoczesnych, skutecznych i spersonalizowanych terapii, jakie oferuje współczesna medycyna.
Wszystkie dane pochodzą z badania „Choroby przewlekłe a polscy pracodawcy” przeprowadzonego na zlecenie kampanii „Choroba? Pracuję z nią!” przez Studio Wiedzy na próbie 220 firm.
Red.
