Jak wynika z danych Quintiles IMS, tylko w ubiegłym roku w polskich aptekach sprzedano 38,5 mln opakowań antybiotyków, czyli o 2,5 mln więcej niż rok wcześniej. Znaleźliśmy się w dziesiątce największych konsumentów w Europie na 30 sklasyfikowanych państw.
Z danych unijnych wynika, że Polacy na podstawie lekarskich decyzji zapadających poza szpitalami przyjmują ok. 22,8 definiowanych dawek dobowych (DDD) na 1 tys. mieszkańców. Dla porównania w Holandii jest to 10,6 DDD. Jeśli chodzi o szpitale, to – według wskaźników europejskiej sieci monitorowania zużycia antybiotyków – jesteśmy w grupie krajów najmniej korzystających z kuracji antybiotykowej – przyjmujemy 1,4 dawek na 1 tys. mieszkańców. Na pierwszym miejscu z najniższym wskaźnikiem jest Holandia z 1 DDD na 1 tys., a na ostatnim Finlandia – z 2,6 dawek.
Narastającym problemem jest to, że tworzą się szczepy bakterii uodporniających się na antybiotyki. Szacuje się, że w ciągu najbliższych trzech dekad co roku umierać będzie na świecie 10 mln ludzi z powodu niewłaściwego stosowania leków przeciwko zakażeniom bakteryjnym. Efekty w Polsce już są widoczne. Z ostatnich danych sanepidu wynika, że rośnie liczba pacjentów zakażonych odpornymi bakteriami. W zeszłym roku zarejestrowano 4,4 tys. takich przypadków, podczas gdy rok wcześniej było ich o półtora tysiąca mniej. Coraz więcej jest przy tym jest incydentów śmiertelnych.
Badania Państwowego Zakładu Higieny wskazują, że lekarzom zdarza się ulegać pacjentom i niepotrzebnie przepisywać im antybiotyki. Połowa lekarzy przyznaje, że spotkała się z naciskami chorych w tej sprawie. Dochodzi do tego presja rynku farmaceutycznego, który zarabia na sprzedaży leków.
Najczęściej przepisania antybiotyku odmawiają pediatrzy. Zaledwie 7–13 proc. lekarzy spotkało pacjentów świadomych, że antybiotyk to ostateczność. Ale oni sami także nie dostrzegają problemu lekooporności. Nie zdaje sobie z niego sprawy aż 42 proc. medyków w średnim wieku. Ponadto lekarze często nie wiedzą, że szerzeniu się lekooporności sprzyja brak higieny. Wie o tym 11–22 proc. spośród nich i są to najczęściej osoby w młodym wieku.
Z danych WHO wynika, że w Europie zakażenia powstałe w placówkach opieki zdrowotnej są przyczyną 16 mln dodatkowych dni hospitalizacji. Większość zakażeń bakteriami uodpornionymi na antybiotyki jest nierozerwalnie związana z infekcjami właśnie w trakcie trwania opieki zdrowotnej. Szacunki mówią już o 300–500 tys. takich przypadków rocznie.
Oprac. ŁG
